Arama
Filtrele
Kapat
RSS

'çocuk kitabı' etiketli bloglar

Çocuk Kitapları Özeldir

Balonla Beş HaftaOkuma alışkanlığı çocukken başlar. İlk kez, bizim dünyamız dışındaki dünyayı kitaplar sayesinde öğreniriz. Belki de çocuk saflığı ile doğuştan getirdiklerimize en yakın hikayeleri, bu kitaplarda buluruz. Malum, yakın olan sevilir.

Ben inanıyorum ki, çocuk kitapları, çocuklar için yazılmıyor. Aslında yetişkinler için yazılıyor. Çünkü çocuklar zaten, o anlattığımız fantastik diye nitelediğimiz öykülerin içinden geliyor. Maalesef ki; bizler büyüdükçe unutuyor, uzaklaşıyoruz. Hayallerimiz, gerçeklerle perdeleniyor. Şarkıda söylendiği gibi; "Biz büyüdük ve kirlendi dünya"laşıyoruz. En sevdiğim çocuk kitaplarından biri olan Küçük Prens'te der ki; "büyüklere her şeyi açıklamak gerek zaten."

Bu nedenledir ki; hem halen tatilde olan çocuklarınıza, hem de içinizde bir yerlerde hatırlamayı umutla, sabırla bekleyen çocuk ruhlarınıza bir kitap listesi hazırladım. Okunması kolay, hayal dünyalarını harekete geçiren, saf noktalarınıza dokunan, düşündüren kitaplar.

Şimdi yazacağım listenin tamamı Arkadaş Çocuk'tan çıkmış. Aslında pek çoğumuzun çocukken okuduğu klasikler. Yine de bu yaşta, bu yaşanmışlıkla okunduğunda, bize görkemli yaratıcılık kapılarını açacağına inanıyorum.

Liste şöyle;

1. Balonla Beş Hafta – Jules Verne ; Jules Verne’nin ilk kitabı. Maceraperet bilim adamının, Afrika kıtasını balonla keşfetme hikayesi. Bilim kurgu türünün ilk örneklerinden.

2. Oliver Twist – Charles Dickens ; Yazarın en sevilen dünya klasikleri arasında yer alan hikaye, kötülükler içinde iyilikle var olma çabasındaki Oliver Twist’in maceralarını anlatıyor.

3. Beyaz Diş – Jack London ; Bir kurt-köpek kırmasının hayatta kalma mücadelesi. Yaşamın acımasız kuralları ve sevginin gücü, etkileyici bir hikaye ortaya çıkartıyor.

4. Peter Pan – J. M. Barrie ; Düşler Adası, Kaptan Kanca ve diğerleri. En sevilen çocuk kahramanlarından biri Peter Pan’ın hikayesinde.

5. Define Adası – R. Louis Stevenson ; Sakin bir kış günü Amiral Benbow Hanı’na yerleşen eski bir korsan, esrarengiz bir define haritası ve bu haritanın peşinde koşan korsanlar. Stevenson’un Define Adası, pek çok kez sinemaya uyarlanacak kadar etkileyici.

6. Mutlu Prens - Oscar Wilde ; Genç yaşta ölen mutlu prensin heykeli şehrin meydanına dikilir. Kimse, O’nun her şeyi ve herkesi duyduğunu ve gördüğünü bilmemektedir. Bir saza aşık olan genç kırlangıç ile dost olurlar ve pek çok insanın hayatını değiştirirler.

7. Don Kişot – Cervantes ; Hepimiz, yel değirmenlerine karşı savaştığımızı zannettiğimiz zamanlar geçiririz. Acaba gerçekten de savaştıklarımız yel değirmenleri midir?

8. Pollyanna – Eleanor H. Porter ; Bazen gerçekten de Pollyanna gibi yaşamın olumlu yanlarını göemeye ya da etrafımızda bir Pollyanna olmasına ihtiyaç duymaz mıyız?

9. Alice Düşler Ülkesinde – Lewis Carroll ; Hangimiz düşler ülkesinde, hangimiz gerçek sandığımız hayatlarda yaşıyoruz? Kendi düşlerimizi biliyor muyuz? Bilmesek de hatırlamaya çalışıyor muyuz?

10 .Pinokyo – Carlo Collodi ; Hangimiz, yalan söyleyince burnu uzayan tahta çocuğun, aslında bize bizi anlattığını biliyoruz? Gerçekten yalan söyleyince burnumuz uzasaydı, kimse kimseye yaklaşamazdı. Uzun burunlar, mesafeleri de uzaklaştırırdı.

11 .Dünyanın Merkezine Yolculuk – Jules Verne ; “Riski göze almayanlar, başarılara imza atamazlar” diyor kahramanımızın amcası ve böylece dünyanın merkezine seyahat başlıyor.

12. Siyah İnci – Anna Sewell ; Siyah bir atın hayatı boyunca, geçirdiği evreler, iyiler ve kötüler, okuyan herkesi etkileyen bir klasik.

Şimdi de başka yayın evlerinden çıkmış, benim başucu kitaplarım;

13 .MOMO – Michael Ende - Kabalcı Yayınları; MOMO, herkesi dünyada en değerli kişi kendisiymişçesine dinlerdi. O’nunla oynanan oyunlar başka, geçen zaman çok özeldi. Zaman, kalplerde yerleşmişti ve duman adamlar bu gerçeğin bilinciyle, insanların zamanını çalmak için gizli planların peşindeydi. Bu planları bozacak tek kişi ise; MOMO’ydu.

14. Küçük Prens - Antoine de Saint-Exupery – Mavi Bulut Yayınları ; O’nu hala tanımayan var mı? Çölde kaybolan pilottan bir koyun resmi çizmesini istemişti. Pilot, çizdiği boğa resmini koyun resmi diye kandırmak istediğinde beğenmemiş, resmi yeniden çizmesini istemişti. Sonunda bir kutu çizmişti pilot. “Koyun nerede?” sorusuna ise “kutunun içinde” cevabı fazlasıyla mutlu etmişti Küçük Prens’İ.

15 .Martı – Richard Bach – Epsilon Yayınları; Martı Jonathan Livingston’un sürüden uzaklaşma cesareti ve kabiliyetine hayran kalmayan var mı? Tekrar tekrar okunası bir kitap.

16 .Neyden Dinle – Eylül Yalçınkaya – Nefes Yayıncılık; Bir de bizden. Son dönemlerde çıkan en güzel kitaplardan biri bence. İnsanla hakikat arasındaki görünmez perdeyi aralamak için Ney’in öyküsünü anlatıyor yazar. Tasavvufun yoluna ışık tutuyor.

Elbette, okunacak çok kitap var. Siz de listeye eklemeler yapabilirsiniz.

Okudukça hatırlamanız dileği ile,

Çimen Erengezgin

“Çocuk olmak” üzerine eğlenceli bir hikaye...

ÇocukLeonard, doğayı çirkin, yeşil ve sıkıcı bulan ancak doğaya aşık anne-babasıyla, doğanın içinde yaşam süren bir çocuktur. Bir gün anne babasıyla keçiyolunda yürüyüşe çıkar, ormanda kaybolur ve bir koyuna rastlar.Koyun onu kokladıktan sonra; 'Sen ne işe yararsın ' diye sorar ve bu sohbete inek ile tavuk da katılır.

1 tavuk, 1 inek ve 1 koyunun bağdaş kurup oturarak (ki inek biraz zorlanıyor ama yine de oturabiliyor) "çocuk"u incelemeleri ve aralarında geçen diyaloglar gerçekten çok keyifli.

Çocuğun tilki ile tanışması; şehirli olduğu için tilkiden korkmayıp köpekten korktuğunu söylemesi de diğer hayvanları şaşırtır.

"Düzeltme işaretleri Çinlilerin bambu şapkalarına benzer" gibi okulda öğrendiği bilgilerin, hayvanlardan farklı olarak bir şeyler bilmesinin, onun işe yaradığını göstereceğini düşünür ama yanılır.

Belki de o bir şişe açacağı, bir dikiş makinesi, bir futbol topu veya bir yastıktır.

"Çocuk olmak ne işe yarar?" sorusuna cevap arayan Leonard herhangi bir işe yaramadığını düşündüğü anda, başını çarptığı, dilini ısırdığı ve bileğini burktuğu günkü kadar ağlamaya başlar.

Ve sonra diğer keçiyollarına benzeyen keçiyolunda, annesinin aynı gün hem gazoz, hem cips, hem de şokella aldığı gün gibi bir mucize olur ve bir ağacın altında uyuklamakta olan anne babasını görür.

Sahi, çocuk olmak ne işe yarar :)

"Çocuk olmak" üzerine eğlenceli bir hikaye...

Çocuk / Colas Gutman
İletişim Yayınları/ 2012,1.baskı/36 sayfa
Resimleyen: Delphine Perret
Çeviren: Tuvana Gülcan

Kaynak: http://kitaplikkurdu.blogspot.com/2013/07/cocukcolas-gutman.html

Yaş Gruplarına Göre Çocuk Kitapları

Çocuklarınıza kitap okumanız için gereken herhangi bir yaş, belirli bir zaman dilimi yoktur. Aslında kitap okumak, her yaşta, her zaman, her yerde yapılabilen en kolay ve eğlenceli bir aktivite olabilir. Bebeğiniz bile kitaptaki resimlere bakabilir, okuduğunuz kelimelerin ritmini ve kafiyesini duyabilir.

Yaş Gruplarına Göre Çocuk Kitapları


Teknoloji ile erken yaşta tanışan, binlerce uyarıcı ile karşılaşan çocuklara kitapların kendi renkli dünyalarıyla tanıştırmak pekte kolay olmasa da nihayetinde onlar yinede isabetli seçimler yapabiliyorlar. Kitaplarla dolu bir kütüphanede merakla dokunup, inceliyorlar. Şayet evde de kitap okunuyor ve çocuklara iyi örnek oluyor, kitabın ona ayırdığınız zamana engel olmamasına dikkat ediyorsanız, çocukta da okuma isteği gelişecektir.

Ayrıca kitapevlerine birlikte gitmek, sabırla kitapları incelemesine ve seçmesine izin vermek onları heveslendirecektir. Böylece okumanın bir işkence olmadığını, istediği zaman farklı dünyalara gidebileceği bir yolculuk olduğunu keşfedecektir. Televizyon ve/veya bilgisayar, oyun, spor aktiviteleri dışında "okuma zamanları" yaratarak birlikte özel vakitler geçirip aranızdaki bağı güçlendirebilirsiniz. Bu ona değer verdiğinizi göstermenin en güzel yoludur.

En nitelikli kitabı seçebilmek ve okumaya teşvik edecek bazı kriterler bulunmaktadır. Bir kitapta öykünün iyi yazılmış olması kadar iyi resmedilmiş olması da önemlidir. Yazıda ifade edilen duygunun canlandırılabilmesi için bazen renkli bazen de siyah beyaz olması gerekir. Anlatılan hikâye ile resimleri bütünleşiyorsa, daha etkili olacaktır. Ayrıca bir kitap ne kadar iyi yazılmış ve ne kadar iyi resmedilmiş olursa olsun grafik tasarımı ve kullanılan malzemenin kalitesiz olması okumayı olumsuz yönde etkileyecektir. Aynı zamanda kitabın yazarının ve eserlerinin biliniyor olması ve saygın bir yayınevi tarafından yayınlanması güvenirliği arttıracaktır. Diğer bir kriter ise, başka kültürlerden alınan eserlerin, çocuğa evrensel bir bakış açısı kazandırması, farklı kültürleri, değerleri tanıması için okunması ve okutulması yerinde olacaktır.

Ayrıca çocukların anlayabilmeleri için iyi çevrilmiş olmaları ve Türk dilinin iyi kullanılmış olması şarttır. Çocuğun yaratıcılığını geliştirecek sıra dışı hikâyeler bakış açılarını geliştirecektir. Son olarak ta "iyi" karakterler kadar "kötü" karakterlerinde vurgulandığı, dozunu aşmadan öğretici ve ders verici olan kitaplarda çocuğun kendi doğrularına sahip olmasına yardımcı olacaktır. Kısaca katı kuralları olmayan, ilgi çeken, farklı bakış açıları kazandıran ve keyif veren kitaplar değerlidir.

YAŞ GRUPLARINA GÖRE KİTAP OKUMA ALIŞKANLIKLARI VE SEÇİMLERİ

Bebekler (0–3 yaş)

Kitaplarla bağ kurma dönemidir. Dokunarak ve dinleyerek öğrenirler. Bebeğinize kitap okurken, bebeğiniz sayfaları çevirmenizi, resimleri işaret edişinizi ve yazıları soldan sağa takip etmenizi idrak edebilir ve taklit edebilir. Konuşmayı öğrenmesine yardımcı olmak ve dil becerilerini geliştirmesi için kitap okunmalıdır.

Kitaplar uzun süre elinde olacağından dolayı, tutabileceği boyutlarda ve kendi başına keşfedebilmesi için kumaş, karton veya sert plastik gibi kaliteli malzemelerden yapılmalı, kolay yıpranmamalı ve yırtılmamalıdır. Bebeğinize basit ve onun dünyasında yer alan, içinde tanıdığı nesnelerin bulunduğu kitaplar seçin. Parlak ve bol resimli olsun.Sayfalarında herhangi bir yazı bulunması gerekli değildir ama eğer varsa kısa ve ahenkli cümlelerden oluşmasına dikkat edilmelidir. Aynı zamanda az kelimeli ve bu kelimelere ait resimleri bulunmalıdır. Resimleri parmağınızla işaret ederek adını söyleyin. Bebekler bu şekilde öğrenir. Basınca ses çıkaran düğmeler ve içi boşaltılabilen aksesuarlı kitaplar da seçilebilir.

Bebekler aynı kitabın tekrar okunmasından hoşlanır. Sabırla okuyun. Okurken tek düze ses tonu ve abartılı ifadeler çocuğunuzu rahatsız edebilir. Fakat ses tonunuzu gerektiği yerlerde alçaltıp yükseltmek ve gerektiğinde mimik kullanmak, onun hem ilgisini çekecek hem de eğlendirecektir. Bebekler tekerleme ve şarkılardan da hoşlanır. Biraz daha büyüdükten sonra basit tekerleme ya da kafiyeli cümlelerin yer aldığı kitaplar okuyabilirsiniz. Bebeğinize kitap okurken, kucağınızda tutun. Aranızdaki bağı güçlendirecektir. Çocuğun aile üyelerini tanıması içinde birlikte fotoğraf albümlerine bakabilirsiniz.

Okul Öncesi Dönemdeki Çocuklar (3–6 yaş)

Okumaya hazırlık dönemidir. Çocuğunuz okumaya başlamadan önce gördüğü harfleri anlamlandırmaya yönelik temel beceriler kazanacaktır. Yazılar ve kitaplara aşina olacak, kitapların işleyişini öğrenecek ve harfleri tanımaya başlayacaktır. Ne kadar çok harfi tanırsa, bu harflere ait seslere o kadar yoğunlaşabilir. Bu dönemde ayrıca yaratıcılıkları gelişir, olayların nedenleri üzerinde dururlar. Günlük hayatlarında karşılaştıkları sorunları içeren, sorularına cevap veren kitaplar seçilmelidir.

Kendi yaşamlarını anlamalarına yardımcı olacak fikirler ve konular içeren bildik masallar ve hikâyeler seçilebilir. Küçük çocuklar, yiyecekler, hayvanlar, vasıtalar ve çocuklarla ilgili kitaplardan hoşlanır. Kitapların belirgin bir konusu ve kahramanı olmalıdır. Bir ya da birkaç kahramanın karşılıklı ilişkilerini anlatan öyküler okunmalıdır. (üç küçük domuzcuk) Onun yaşındayken sevdiğiniz masalları okumayı da tercih edebilirsiniz. İyi resmedilmiş, ayrıntılı resimleri olan kitaplar seçilmelidir. Çocuğun hayal gücü harekete geçirilmelidir. Kitabın bir bölümünde durup, " Sence bundan sonra ne olmuştur?"gibi bir soru sorup hikâyenin kalanını tamamlamasını isteyebilirsiniz. Çocuğun sınıflandırabileceği nesneler içermesi yerinde olacaktır. Küçük çocuklar uyumadan önce onlara kitap okunmasından çok hoşlanır. Küçük çocuklara okunacak kitabı seçmelerine ve tutmalarına izin vermek gerekir. Yazısı fazla olmayan kitaplar seçilmelidir. Dinlerken sıkılabilir. Resimlerin isimlerini belirtmek yeni kelimeler öğrenmesine yardımcı olur. Okul öncesi döneminde çocuklara aile, arkadaşlar, okul, alfabe ve rakamlarla ilgili kitaplar alınmalıdır.

Öyküler hakkında sorduğu cevaplar dikkatlice cevaplanmalıdır. Okul öncesi döneminde çocuğunuzun öyküler anlatmasına izin verin. Çocuğunuzla birlikte daha çok kütüphaneye, kitapevlerine gidin ve kendisine kitaplar seçmesine izin verin. Küçük çocuklara kitap okurken yanınıza ya da kucağınıza oturmasına izin verin. Aranızdaki bağ güçlenecektir. Beklemeniz gerektiğinde birlikte kitapları karıştırın. Tabelaları ve levhaları okuyun. Televizyonu kapatın.

Okul Çağındaki Çocuklar (6–12) yaş

Çocuklar için okumayı öğrenme ve okuduklarından keyif alma dönemidir. 6–8 yaş döneminde kitabı kendi başına okuyabilmesi için harfleri seslendirmeyi, sık kullanılan kelimeleri tanımayı ve daha sonra okuduklarının ne anlama geldiğini kavramayı ve anlamını kaybetmeden daha hızlı okumayı başaracaktır. Artık çocuk kendini tanımaktadır. Diğer insanların kendinden farklı olduğunu, aynı duygu ve düşüncelere sahip olmadıklarını anlayabilir. Yeniliklere açıktır. 8–12 yaş döneminde ise, esas amaç her alanda yeni bilgiler edinmeleri, istekli ve bağımsız okuyucular olmalarıdır.

Çocuklar aktif olarak okumayı, sürekli düşünmeyi ve sorgulamayı öğrenirler. Okuyan çocuklar otomatik olarak kelimeleri tanır ve daha önceden sahip oldukları bilgiler arasında bağlantı kurabilirler. Artık okumak, bilgi edinmek ve karmaşık materyalleri anlamlandırabilmektir. Aynı zamanda çocuklar kendi ilgi alanlarını belirleyebilir ve o alanla ilgili bilgi ve kahramanlarla ilgilenir. Maceralı hikâyeler bu yaş grubuna göredir.

6–8 yaş grubu:

1. İlgi alanına giren kitaplar seçilmelidir.
2. Kitabın ayrıntılı resimleri olmasına dikkat edilmelidir.
3. Yeni bilgiler öğretmelidir.
4. Okumayı yeni öğrenen çocuklar, fazla uzun olmayan ve küçük yazılar ile yazılmamış kitapları tercih etmelidir.
5. İçinde yabancı ve bilmediği kelimeler olmamalıdır.
6. Kitabın iyi karakterleri olduğu gibi kötü karakterleri de olmalıdır.
7. Gerçek hikâyelerde okunabilir.
8. Okula yeni başlayan çocuklara okuma becerisini geliştirmeye yönelik bol bol alıştırmalar yapmaya ve yüksek sesle okumaları için teşvik etmek gerekir.
9. Okumaya yeni başlayan çocukların çoğu tanıdıkları kelimelere göre, tahminde bulunarak okumaya çalışır. Bir hata yaptığında ya da yanlış okuduğunda nazikçe hatasını düzeltin ve çocuğunuz doğrusunu okumaya çalışırken sabırlı olun.
10. Okurken başarılı olabilmesi için seviyesine uygun kitaplar seçilmelidir.
11. Sevdiği kitap ve şiirleri tekrar tekrar okumasına izin verin. Aynı şeyleri tekrar okumak çocuğun daha hızlı ve daha doğru okumasına yardımcı olacaktır.
12. Öyküleri derinlemesine inceleyin. "Küçük domuzcuk neden böyle davrandı?" gibi öykü ile ilgili sorular sorun.
13. Uyku öncesinde birbirinize sırayla okuyun.
14. Televizyon izleme süresi kontrol altına alınmalıdır. Televizyona ve video oyunlarına ait süre kısıtlanmalı, belli zamanlarda kullanılmasına izin verilmelidir. Boş zamanlarında kitap okumaya teşvik edin.
15. Kitapsız evden çıkmayın. Beklenilmesi gereken durumlarda ya da seyahatte yanına kitap-dergi alın. Sürekli kitap okuyacak zaman oluşturun.

8–12 yaş grubu:

1. Çocuğun kendi karakterine ve zevkine uygun, kendi seçtiği bir kitap olmalıdır.
2. Kitap mesaj kaygısı taşımamalıdır.
3. Çocuğu düşündürmelidir.
4. Kitapların özel ve değerli olduklarını hissettirmek gerekir. Çocuğunuzu kütüphaneye götürün ve birlikte okuyun. Hediye olarak kitabı tercih edin. Evin bir köşesinde kitaplar için bir köşe ayıracağınız gibi evin her yerinde de kitaplar bulundurabilirsiniz.
5. Yeni kitaplar okumasını destekleyin. Beğendiği türde başka kitaplar okumasını sağlayın. Dizi halindeki kitaplar ya da sevdiği yazarların kitaplarını alabilirsiniz.
6. Sözlüğü nasıl kullandığınızı görmesini sağlayın. Sözlük kullanmaya teşvik edin.
7. Temel bilgileri kazanması, dinlediklerini ve okuduklarını kavrayabilmesi için günlük aktiviteler hakkında konuşun ve bunu alışkanlık haline getirin.
8. Çocuğu yazılar yazması için yüreklendirin. Yazmanın çeşitli aşamaları olduğunu, sabırlı olunması gerektiğini, yaşta kimsenin mükemmel olamayacağını ifade etmek gerekir.
9. Farklı türlerde kitaplar ve farklı yazım biçimleri tercih edilmelidir.
10. Çocuğunuza bazı hafıza ipuçları öğretin. Bir hikâye'yi birkaç cümlede nasıl özetleyeceğini, ilerleyen bölümleri nasıl tahmin edebileceğini gösterin. Bu ipuçları kavramasına ve hatırlamasına yardımcı olacaktır.
11. Zamanınızı kelime oyunları oynayarak değerlendirin. Eş anlamlı ve zıt anlamlı kelimeler bulun ve kelimelerin kullanımına ilişkin örnekler verin. Çocuklar kelimelerin çeşitli anlamlarını bilirlerse o kelimeyi okumakta daha az zorluk çekerler.

Mine Çelik
Psikolojik Danışman
Çocuk ve Genç Psikolojik Danışmanlık ve Psikiyatri Merkezi

 

Çocuklar İçin Kitap Seçimi

Çocuklar için kitap seçimiKitaplar, her yaşta çocuk için çok önem taşır. Değişik oyunlar ve oyuncaklarla oynamak onların ilgisini çekiyorsa, farklı kitaplarla karşılaşmak ve her seferinde yeni bir hikaye dinlemekte onlar için fazlasıyla ilgi çekicidir.

Bu sebeplerle hem çocuğa okuma alışkanlığı kazandırılması için hem de hayal güçlerinin gelişimi için, her çocuğun odasında kitap yer almalıdır. Uyumadan önce okunan bir masal ya da gün içerisinde bir kitabın resimlerine bakmak, çocukların farklı dünyaları keşfetmesine vesile olacaktır.

Bu noktada en önemli şey, çocuklar için kitap seçiminde nelere dikkat edileceğidir.

Çocuğun Yaşı

Kitap seçiminde çocuğun yaşı göz önünde bulundurulmalıdır. Tercih edilen kitap, çocuğun yaşına hitap etmiyorsa, kitaptan keyif almayabilir ve kitap sevgisini kazanamadan kitaplardan soğuyabilir. Kitap, çocuğun konusunu kavrayabileceği, hikayesini gözünde canlandırabileceği ve resimlerine bakmaktan zevk alacağı bir yapıda olmalıdır. Çok küçük yaştaki çocuklar için, yırtılmaması adına, daha kalın sayfalı kitaplar tercih edilebilir. Ses çıkaran, içerisinden oyuncaklar çıkan ya da sayfalarında çeşitli materyallerin yer aldığı kitapları alırken, küçük parçalara ayrılıp ayrılmadığı, çok fazla tüylü malzemelerden oluşup oluşmadığı, çocuğun boğazına kaçma ihtimali de göz önünde bulundurularak değerlendirilmelidir.

Kitabın Anlatımı

Çocuklara kitap alırken dikkat edilmesi gereken en önemli konu, kitabın anlatım dilidir. Kelimelerin uygun şekilde kullanılması, imla kurallarına uyulması, argo kelimelerin yer almadığı cümle yapılarına sahip olması hususları önemlidir. Anlatılan hikaye aynı zamanda sürükleyici olmalı, çocuk hikayenin sonunda neler olacağını merak etmelidir. Kitap öğretici ve anlaşılır bir dilde olmalıdır. Büyük çocuklar için kelime haznesi geniş olan kitaplar tercih edilmelidir.

Kitapta Yer Alan Resimler

Çocuklar için kitapta yer alan resimler önemlidir. Resimdeki ayrıntılar çocuklar için kelimeler gibidir. Gördüğü bir çok nesneyi bu hikayelerde tanır. Düz ve detayların az bulunduğu resimlere bakması, çocuklara çok fazla bir şey kazandırmayacaktır. Çocuğun hayal gücünü genişletebilecek, onu değişik dünyalara taşıyacak, çocuğu kendi dünyasına çekebilecek inandırıcı resimler, onun kitaptan daha fazla zevk almasını sağlayacaktır. Kitapta kullanılan resimlerin parlak olmasına, karakterlerin sevimliliğine ve resimlerinin anlaşılır olmasına kitap seçiminde dikkat edilmelidir.

Ayrıca, kitapta şiddet unsuru içeren kelime ve resimlerin kullanılmış olması çocuğun psikolojisini olumsuz bir şekilde etkileyecektir. Hayat dolu, neşeli, renkli, öğretici kitapların seçilmesi çok daha faydalı olacaktır.

Çocuğunuza Kitap Seçmeniz İçin Öneriler
  1. Kitap ve ÇocukKitap seçmeden önce çocuğunuzun tercihlerini, ilgi alanlarını, son zamanlarda sıkça sorduğu soruları gözden geçirin. Aslında en iyi rehberiniz yine çocuğunuzdur. Daha önce okuyup beğendiği ve beğenmediği kitapları, bu kitapların konularını, yapılarını bilmek de işinize yarar.
  2. Çocuğunuzun arkadaşları hangi kitapları okuyor? Doğrudan çocuklara soramasanız bile annelerine sorabilirsiniz, değil mi? O günlerde çocuklar arasında çok tutulan bir kitap muhtemelen çocuğunuzun da hoşuna gidecektir. Unutmayın, kitap aynı zamanda sosyal bir araçtır.
  3. Gazetelerin kitap eklerini inceleyin.
  4. Kitapçınıza danışın. Unutmayın, iyi kitapçı kitabın raftaki yerini bilen değil; kitapları tanıyan, kitabın içeriği hakkında size fikir verebilen, hangi kitabın size uygun olabileceğini kestirebilen; sizin beklentilerinizi, görsel zevkinizi, kıstaslarınızı anlayabilen ve sizi bunlara göre yönlendirebilen kitapçıdır.
  5. Çocuğunuzun okulundaki kütüphaneciye danışın.
  6. Kitap seçerken elinize aldığınız kitabın anlattığı olaylara yaklaşımının olumlu olduğundan, mümkün olan en geniş açıyla baktığından emin olun. Şiddeti yücelten, çözüm olarak sunan kitaplardan uzak durun. Sıradan karakterlere sahip, basmakalıp olaylar içeren kitapları eleyin. Resimli kitapların resimlerinin kitaba ne kadar değer kattığına, içeriği nasıl zenginleştirdiğine bakın. Hepsinden önemlisi, eğlenceli olan kitabı tercih edin.
  7. Eğitici kitaplara bakıyorsanız, eğitici olmak için gereksiz yere "ciddi", asık suratlı, renksiz, eğlencesiz olmak gerekmediğini aklınızdan çıkarmayın. Eğitici, yardımcı kitapların da eğlenceli olanlarını tercih edin.
  8. Kitapçıya çocuğunuzla birlikte gidin. Hangi kitabı istediğini ona sorun. Kitaplar hakkında onunla konuşun. Kitapçınıza onunla birlikte danışın. Onun tercihlerine saygılı olun ve lütfen, " Yavrum, daha düzgün bir kitap seçseydin keşke," demeyin.
Yetişkinler Neden Çocuklarla Birlikte Kitap Okumalı?
  • Yetişkinler çocuklarla kitap okumalı, her şeyden önce kendilerini bu zevkten mahrum bırakmamak için.

  • Bizim dünyamız çocuklarınki gibi renkli değil. Bu yüzden çocuklarla kitap okumalıyız.

  • Çocuklarla bağ kurmak, paylaşmak için kitap okumalıyız.

  • Çocuk kitabı da çocuklar gibidir. Bir çocukla biraz vakit geçirin; biraz sonra gülmeye başlarsınız, rahatlarsınız. Sadece kendiniz olursunuz. Normal yaşamda bastırdığımız sahici ve sorgulayan bir damarı çocuklarla birlikte yeniden ortaya çıkarırız.

  • Çocuk kitabı evrenseldir. Kendinizi, anneannenizin vaktiyle size anlattığı bir masalı bir çocuğa anlatırken buluverebilirsiniz.

  • Otomatiğe bağlanmış, korunaklı yaşamımız çocukla birlikte sarsılır. Korunaklı yaşamdan çıkmak için çocuklarla birlikte olmak, onlarla kitap okumak gerek.

  • Kitap bize yaşamadığımız tüm diğer olasılıkları sunar. Bunu yaşamaya değer.

Karin Karakaşlı'nın konuşmacı olduğu "Yetişkinler Neden Çocuklarla Birlikte Edebiyat Okumalı?" başlıklı söyleşiden...

Dünya Çocuk Kitapları Haftası 12-18 Kasım 2012

Dünya Çocuk Kitapları HaftasıOkumak; İnsanı geliştiren ona yeni dünyalar kazandıran, bilgi, görgü ve bakış açısını geliştiren en önemli etkinliklerden biridir. Uygar toplumlar, okuma oranının yüksek olduğu toplumlardır. Bu nedenle okumayı alışkanlık haline getirmek çok büyük önem taşımaktadır. Okumanın önemi, beraberinde kitabın önemini de ortaya koymaktadır. Kitaplar bize değişik yaşamlar sunan, kültürümüzü zenginleştiren bilgimizi arttıran en iyi dostlarımızdır.

Kitap okuma alışkanlığı küçük yaşlarda edinilir. Bu nedenle çocuklara okumayı sevdirmeli, okuma alışkanlığı kazandırmalıyız. Bu amaçla her yıl Kasım ayının 2. Pazartesi günüyle başlayan hafta Dünya Çocuk Kitapları Haftası olarak kutlanır. Hafta boyunca çeşitli etkinlikler düzenlenir, çocuklara kitap okumanın önemi kavratılmaya çalışılır.

İlk kez 1917 yılında Amerikalı kütüphane yöneticileri tarafından kitap haftası düzenlenmesi önerilmiştir. Bu öneri kitapseverler arasında sevinçle karşılanır. Yazarlar, aydınlar, yayıncılar böyle bir hafta düzenlemek için çalışmalara başlarlar. Çocuk kitapları haftası zaman içerisinde tüm dünyada kutlanmaya başlanır.

Dünya Çocuk Kitapları Haftası'nın Amaçları

  • Çocuklara kitap okuma sevgisini kazandırmak.
  • Daha çok ve daha kaliteli çocuk kitabı yazılmasını ve yayınlanmasını sağlamak.
  • Anne, baba ve çocukları kitap almaya yönlendirmek.
  • Çocukların evlerinde kitaplık kurmalarını teşvik etmek.
  • Okul ve sınıf kitaplıklarına kitap sağlamak.
  • Çocuk kütüphanelerinin sayısını arttırmak.
  • Ders kitabı dışındaki kitaplarında okunmasını sağlamak.
  • Kitabı temiz kullanma alışkanlığı kazandırmak.
  • Yeni çıkan çocuk kitaplarının takip edilmesini sağlamak.
  • Kitap okuma teknikleri, özet çıkartma ve not alma gibi konularda çocuklara rehberlik etmek.
  • Çocuklarla yazarların, imza günü etkinlikleri ile yüz yüze gelmesini sağlamak.

 

Çocuk kitap ilişkisi çocuğun okuma yazmaya başlamasından çok önceki bebeklik döneminden itibaren başlar.

Çocuk Kitap İlişkisiFazla çaba sarf etmeden eğlendirip, bilgilendiren televizyon, bilgisayar gibi teknoloji harikası iletişim araçları ile görsel cazibesi yüksek, oyalayan ve eğiten bir çok oyun ve oyuncak arasından çocuklara kitabı sevdirmek günümüzde artık daha zorlaşmaktadır. Bu kadar uyarana sahip olmadığımız 20-30 yıl öncesinde tercih ettiğimiz, doğum günlerinde hediye olarak seçtiğimiz kitaplardı. Şimdi ise çocuklar klasik roman kahramanlarını değil, çizgi film kahramanlarını daha iyi tanıyorlar.

Bebeklikten başlayarak çocukları renk, çizgi ve sözcüklerle tanıştıran, anadilini öğrenmesine yardımcı olan kitaplar, hem görsel, hem de dilsel özellikler ile çocuğun oynama, eğlenme, görme, duyma, dokunma yoluyla tanıma ve keşfetme gereksinimlerini karşılayan, duygu ve düşünce dünyasını besleyen, yaratıcılık ve hayal dünyasını geliştiren araçlardır.

Çocuk okuma alışkanlığını öncelikle ailede, sonra da okulda kazanır.Ebeveynler kitaba değer veriyorsa, düzenli olarak okuyorsa çocuklarının okumaları için de model oluyorlardır.Çocukların kitabı sevmeleri, bebeklikten itibaren anlama, algılama, fiziksel, zihinsel ve psikolojik durumuna ait gelişim özelliklerindeki ilgi ve beklentilerine göre sağlanabilir.

Çocuk kitap ilişkisi çocuğun okuma yazmaya başlamasından çok önceki bebeklik döneminden itibaren başlar. Bu nedenle kitapla ilk tanışma bu dönemlerde başlamalıdır.

Yaş dönemlerine göre kitap özellikleri şu şekildedir ;

0-3 yaş

  • Müzikli, sesli
  • Dokunsal alanını uyaran
  • Tanıdık nesnelerin olduğu
  • Parlak renkli
  • Az kelimeli ve bu kelimelere ait bol resimleri olan(hayvan, eşya gibi)
  • Kolay yıpranmayacak kalitede
  • Ellerinin boyutuna uygun olmalıdır.

Bu resimli kitaplara dokunma elde tutma ile süreç başlar. Çevreyi tanımasına, çevreyle ilişki kurmasına, dilinin gelişmesine, algılama kapasitesinin artmasına yardımcı olur.

3-5 yaş

  • Kahraman figürleri olan masallar
  • Tanıdık durumların anlatıldığı, yaşama ait
  • Nesneleri sınıflandırabileceği
  • İyi resmedilmiş
  • Hayal gücünü harekete geçiren metinlerin önem kazandığı
  • Konuları sade, resimleri öyküyü anlatacak güçte olmalıdır.

Çocuğa okunan kitap, kavramsal gelişimine ve anlama becerisine katkı sağlar. Bilişsel gelişimine ve kişiliğin temellerine katkı yanında öğrenme isteğini ve merakını tatmin etmeye, soru sormaya teşvik etmeye yardımcı olur.

5-8 yaş

  • Güçlü hikayeleri olan
  • Kavram ve dil yönünden gelişmiş
  • Karakterleri güçlü
  • Sadece iyi ve doğruyu değil, kötü-yanlış karakterleri de içeren
  • İçinde bilinen kelimeleri içeren
  • Gerçek hikayelerden alıntıları olan
  • Yeni bilgiler öğreten, eğitici
  • Okumayı yeni öğrenenler için kısa ve büyük yazılarla yazılmış
  • İlgi alanına giren kitaplar olmalıdır.

Hayal gücünü kullanarak yorumlar yapmaya, yeni şeyler denemeye, duygu ve düşüncelerini tanımaya, dilini uygun kullanmaya ve okuyan kişiyle fiziksel ve duyuşsal yakınlaşmayı sağlar.

8-12 yaş

  • Çocuğun karakter ve zevkine uygun
  • Sadece mesaj kaygısı taşımayan, beyin fırtınası yapabileceği
  • Türk dilinin uygun kullanıldığı
  • Yaratıcılığını kışkırtan, sonunu kendi tamamlayabileceği
  • Özdeşim kuracağı
  • İlişkiler konusunda destekleyici, iyinin yanın da kötüye de yer veren
  • Farklı kültürleri tanıyabileceği, evrensel, iyi çevirisi olan
  • Duygusal, Macera türü, öğretici ya da mesaj verici özelliği abartılmamış kitapları seçebilirsiniz.

İlgi alanına yönelik her yeni bilgi ve kahraman onu heyecanlandıracak okuma isteğini arttırmaya başlayacaktır. Heyecanlı, maceralı olaylar ya da duygularını bulabileceği kitaplar ilgisini çekecektir.

ŞEYDA ÖZDALGA, Psikolog
DBE Çocuk ve Genç Bölümü

Raghava KK: Çocuklarınıza, olaylara farklı açılarından bakmayı öğretin!

Sanatçı Raghava KK, iPad için hazırlamış olduğu yeni çocuk kitabını tanıtıyor. Kitabın eğlenceli bir özelliği var: hareket ettirdiğinizde hikaye ve buna bağlı olarak da sizin hikayeye bakış açınız değişiyor. Raghava, bu etkileyici kısa konuşmasında bizleri olaylara bakış açımızı genişletmeye davet ediyor.