Kitap Okuyan Çocuklar Türkiye'nin her yerinde okul öncesi ve sonrası çocuklarda kitap okuma sevgisini ve alışkanlığını kazandırmak için biraraya gelmiş gönüllülerden oluşuyor. Amacımız öncelikle yerel yönetimlerden, kütüphanelerden ve bakanlıklardan talepte bulunarak her semtte çocuk kütüphaneleri adı altında çocukların ve ailelerin biraraya gelip interaktif bir şekilde kitap okuyabilecekleri, ahşap oyuncaklar ve farklı dokularla duyu organlarını uyarıcı aktiviteler yapıp, hikayeleri tiyatral bir şekilde canlandırabilecekleri; aynı zamanda ailelerin biraraya gelerek çocuk yetiştirme ve çocukla yaşam konularında birbirlerine destek olabilecekleri mekanlar oluşturulmasını sağlamak. Çocuk kütüphaneleri her semte yayılıncaya kadar da her semtte, her pazarda ya da mümkün olan her yerde Kitap Okuyan Çocuklar Çemberi oluşturarak; interaktif kitap okumaları yapıyor olacağız. Şişli, Kartal ve Özgürlük Parkı Organik Pazarlarında Temmuz ayı itibariyle düzenli kitap okumaları başlıyor. Ayrıca Temmuz ortasından Ağustos sonuna kadar pilot uygulama kapsamında Yoğurtçu ve Özgürlük Parklar'ında İBB'ye ait bir gezici kütüphane sabahtan akşama kadar çocukları ve aileleri kitaplarla buluşturacak ve bu bünyede çocuklarla bol bol kitap okuma çemberleri kurup, çeşitli aktiviteler yapacağız. Kitap Okuyan Çocuklar Çemberini her semtte kurmak mümkün. Tek yapmanız gereken, kitap okuma çemberleri oluşturmak için bir mekan bulmak ve bize haber vermek. Biz de duyuruları yaparak size destekte bulunacağız.

Şişli Organik Pazar'da İlk Kitap Okuma Çemberi

Kitap Okuyan Çocuklar'ın Şişli Organik Pazardaki ilk kitap okuması 29 Haziran Cumartesi gerçekleşti. Çocuklar ısrarla daha çok kitap okumak istediler. Yanımızda sadece dört kitap vardı, ama çocuklar daha çok kitap isteyince bir kitabı dört kez, bir diğerini iki kez okuduk, şarkılar söyledik ve çok eğlendik!

Kitap Okuyan Çocuklar'ın kitap okuma çemberleri Şişli, Kartal, Özgürlük Parkı organik pazarlarında başlıyor. Kitap Çemberi saatlerimiz ve bizi nerelerde bulabileceğinize dair bilgiler şöyle:

Şişli Organik Pazar: Her Cumartesi, 10.30′da meyvesuyu standının yanındaki masada

Kartal Organik Pazar: Her Pazar, 9.30′da gözleme standının yanındaki masaların birinde [27 Temmuz'dan itibaren ]

Özgürlük Parkı Organik Pazarı: Her Çarşamba 10.30′da Tahta gemi ile piknik masalarının arasındaki büyük ağacın altında [24 Temmuz'dan itibaren ]

*Pazar'a gelirken yanınızda kitaplarınızı getirmeyi unutmayın. Şarkılar, hikayeler, masallarla dolu; ekolojik yaşamla örülü kitap okuma çemberimiz sizinle daha da büyüyecek!

Toprağın, suyun, buğdayın hikayelerinin bol bol anlatılacağı okuma çemberleri olsun..

Kitap Okuyan Çocuklar iletişim:

kitapokuyancocuklar.org

www.facebook.com/KitapOkuyanCocuklar

Leonard, doğayı çirkin, yeşil ve sıkıcı bulan ancak doğaya aşık anne-babasıyla, doğanın içinde yaşam süren bir çocuktur. Bir gün anne babasıyla keçiyolunda yürüyüşe çıkar, ormanda kaybolur ve bir koyuna rastlar.Koyun onu kokladıktan sonra; 'Sen ne işe yararsın ' diye sorar ve bu sohbete inek ile tavuk da katılır.

1 tavuk, 1 inek ve 1 koyunun bağdaş kurup oturarak (ki inek biraz zorlanıyor ama yine de oturabiliyor) "çocuk"u incelemeleri ve aralarında geçen diyaloglar gerçekten çok keyifli.

Çocuğun tilki ile tanışması; şehirli olduğu için tilkiden korkmayıp köpekten korktuğunu söylemesi de diğer hayvanları şaşırtır.

"Düzeltme işaretleri Çinlilerin bambu şapkalarına benzer" gibi okulda öğrendiği bilgilerin, hayvanlardan farklı olarak bir şeyler bilmesinin, onun işe yaradığını göstereceğini düşünür ama yanılır.

Belki de o bir şişe açacağı, bir dikiş makinesi, bir futbol topu veya bir yastıktır.

"Çocuk olmak ne işe yarar?" sorusuna cevap arayan Leonard herhangi bir işe yaramadığını düşündüğü anda, başını çarptığı, dilini ısırdığı ve bileğini burktuğu günkü kadar ağlamaya başlar.

Ve sonra diğer keçiyollarına benzeyen keçiyolunda, annesinin aynı gün hem gazoz, hem cips, hem de şokella aldığı gün gibi bir mucize olur ve bir ağacın altında uyuklamakta olan anne babasını görür.

Sahi, çocuk olmak ne işe yarar :)

"Çocuk olmak" üzerine eğlenceli bir hikaye...

Çocuk / Colas Gutman
İletişim Yayınları/ 2012,1.baskı/36 sayfa
Resimleyen: Delphine Perret
Çeviren: Tuvana Gülcan

Kaynak: http://kitaplikkurdu.blogspot.com/2013/07/cocukcolas-gutman.html

Caretta Çocuk tarafından yayımlanan iki çevre kitabını sizinle paylaşmak istiyoruz. "Gezegenimi Seviyorum" serisi, çocukların aktif olarak katılabileceği, eğlenirken öğreneceği, anketler, mini testler ve deneylerle bilinçleneceği şahane kitaplar... Serinin mesajı açık; "Sadece bir gezegenimiz var. Onu çocuklarımıza ve torunlarımıza iyi durumda bırakabilmemiz için korumamız gerek".

"Gezegenimi Seviyorum"
Dünya ısınıyor, hava kirli, çöplerimizi nereye sığdıracağımızı bilmiyoruz, her gün pek çok canlı türü yok oluyor... Şayet 7 milyar dünyalının hepsi benzer tüketim alışkanlıklarına sahip olsaydı, iki gezegene daha ihtiyacımız olurdu. Öyle çok tüketiyoruz ki!Ama "Gezegenimi Seviyorum" kitabı çocuklara "hemen umutsuzluğa kapılıp her şeyi olduğu gibi bırakmayı düşünme" diyor. Çünkü tek bir birey bile insanoğlunun neden olduğu bu çevre felaketlerine suç ortağı olmayı reddedebilir.

Tüketim Yarışına Son
"Bilinçli Tüketiyorum", çocuklara satın aldıklarının çevre üzerindeki etkilerini, nasıl daha iyisini, daha doğru yerden satın alabileceklerini ve bilinçli bir tüketici olurlarsa dünyanın nasıl daha yaşanabilir bir yer olacağını anlatıyor.

Keşfet, Anla, Deneyimle ve Öğren!

"Gezegenimi Seviyorum" serisi, tüm bu mesajlarıyla dünya için harekete geçme zamanına işaret ediyor.

Çocuklarınıza kitap okumanız için gereken herhangi bir yaş, belirli bir zaman dilimi yoktur. Aslında kitap okumak, her yaşta, her zaman, her yerde yapılabilen en kolay ve eğlenceli bir aktivite olabilir. Bebeğiniz bile kitaptaki resimlere bakabilir, okuduğunuz kelimelerin ritmini ve kafiyesini duyabilir.

Teknoloji ile erken yaşta tanışan, binlerce uyarıcı ile karşılaşan çocuklara kitapların kendi renkli dünyalarıyla tanıştırmak pekte kolay olmasa da nihayetinde onlar yinede isabetli seçimler yapabiliyorlar. Kitaplarla dolu bir kütüphanede merakla dokunup, inceliyorlar. Şayet evde de kitap okunuyor ve çocuklara iyi örnek oluyor, kitabın ona ayırdığınız zamana engel olmamasına dikkat ediyorsanız, çocukta da okuma isteği gelişecektir.

Ayrıca kitapevlerine birlikte gitmek, sabırla kitapları incelemesine ve seçmesine izin vermek onları heveslendirecektir. Böylece okumanın bir işkence olmadığını, istediği zaman farklı dünyalara gidebileceği bir yolculuk olduğunu keşfedecektir. Televizyon ve/veya bilgisayar, oyun, spor aktiviteleri dışında "okuma zamanları" yaratarak birlikte özel vakitler geçirip aranızdaki bağı güçlendirebilirsiniz. Bu ona değer verdiğinizi göstermenin en güzel yoludur.

En nitelikli kitabı seçebilmek ve okumaya teşvik edecek bazı kriterler bulunmaktadır. Bir kitapta öykünün iyi yazılmış olması kadar iyi resmedilmiş olması da önemlidir. Yazıda ifade edilen duygunun canlandırılabilmesi için bazen renkli bazen de siyah beyaz olması gerekir. Anlatılan hikâye ile resimleri bütünleşiyorsa, daha etkili olacaktır. Ayrıca bir kitap ne kadar iyi yazılmış ve ne kadar iyi resmedilmiş olursa olsun grafik tasarımı ve kullanılan malzemenin kalitesiz olması okumayı olumsuz yönde etkileyecektir. Aynı zamanda kitabın yazarının ve eserlerinin biliniyor olması ve saygın bir yayınevi tarafından yayınlanması güvenirliği arttıracaktır. Diğer bir kriter ise, başka kültürlerden alınan eserlerin, çocuğa evrensel bir bakış açısı kazandırması, farklı kültürleri, değerleri tanıması için okunması ve okutulması yerinde olacaktır.

Ayrıca çocukların anlayabilmeleri için iyi çevrilmiş olmaları ve Türk dilinin iyi kullanılmış olması şarttır. Çocuğun yaratıcılığını geliştirecek sıra dışı hikâyeler bakış açılarını geliştirecektir. Son olarak ta "iyi" karakterler kadar "kötü" karakterlerinde vurgulandığı, dozunu aşmadan öğretici ve ders verici olan kitaplarda çocuğun kendi doğrularına sahip olmasına yardımcı olacaktır. Kısaca katı kuralları olmayan, ilgi çeken, farklı bakış açıları kazandıran ve keyif veren kitaplar değerlidir.

YAŞ GRUPLARINA GÖRE KİTAP OKUMA ALIŞKANLIKLARI VE SEÇİMLERİ

Bebekler (0–3 yaş)

Kitaplarla bağ kurma dönemidir. Dokunarak ve dinleyerek öğrenirler. Bebeğinize kitap okurken, bebeğiniz sayfaları çevirmenizi, resimleri işaret edişinizi ve yazıları soldan sağa takip etmenizi idrak edebilir ve taklit edebilir. Konuşmayı öğrenmesine yardımcı olmak ve dil becerilerini geliştirmesi için kitap okunmalıdır.

Kitaplar uzun süre elinde olacağından dolayı, tutabileceği boyutlarda ve kendi başına keşfedebilmesi için kumaş, karton veya sert plastik gibi kaliteli malzemelerden yapılmalı, kolay yıpranmamalı ve yırtılmamalıdır. Bebeğinize basit ve onun dünyasında yer alan, içinde tanıdığı nesnelerin bulunduğu kitaplar seçin. Parlak ve bol resimli olsun.Sayfalarında herhangi bir yazı bulunması gerekli değildir ama eğer varsa kısa ve ahenkli cümlelerden oluşmasına dikkat edilmelidir. Aynı zamanda az kelimeli ve bu kelimelere ait resimleri bulunmalıdır. Resimleri parmağınızla işaret ederek adını söyleyin. Bebekler bu şekilde öğrenir. Basınca ses çıkaran düğmeler ve içi boşaltılabilen aksesuarlı kitaplar da seçilebilir.

Bebekler aynı kitabın tekrar okunmasından hoşlanır. Sabırla okuyun. Okurken tek düze ses tonu ve abartılı ifadeler çocuğunuzu rahatsız edebilir. Fakat ses tonunuzu gerektiği yerlerde alçaltıp yükseltmek ve gerektiğinde mimik kullanmak, onun hem ilgisini çekecek hem de eğlendirecektir. Bebekler tekerleme ve şarkılardan da hoşlanır. Biraz daha büyüdükten sonra basit tekerleme ya da kafiyeli cümlelerin yer aldığı kitaplar okuyabilirsiniz. Bebeğinize kitap okurken, kucağınızda tutun. Aranızdaki bağı güçlendirecektir. Çocuğun aile üyelerini tanıması içinde birlikte fotoğraf albümlerine bakabilirsiniz.

Okul Öncesi Dönemdeki Çocuklar (3–6 yaş)

Okumaya hazırlık dönemidir. Çocuğunuz okumaya başlamadan önce gördüğü harfleri anlamlandırmaya yönelik temel beceriler kazanacaktır. Yazılar ve kitaplara aşina olacak, kitapların işleyişini öğrenecek ve harfleri tanımaya başlayacaktır. Ne kadar çok harfi tanırsa, bu harflere ait seslere o kadar yoğunlaşabilir. Bu dönemde ayrıca yaratıcılıkları gelişir, olayların nedenleri üzerinde dururlar. Günlük hayatlarında karşılaştıkları sorunları içeren, sorularına cevap veren kitaplar seçilmelidir.

Kendi yaşamlarını anlamalarına yardımcı olacak fikirler ve konular içeren bildik masallar ve hikâyeler seçilebilir. Küçük çocuklar, yiyecekler, hayvanlar, vasıtalar ve çocuklarla ilgili kitaplardan hoşlanır. Kitapların belirgin bir konusu ve kahramanı olmalıdır. Bir ya da birkaç kahramanın karşılıklı ilişkilerini anlatan öyküler okunmalıdır. (üç küçük domuzcuk) Onun yaşındayken sevdiğiniz masalları okumayı da tercih edebilirsiniz. İyi resmedilmiş, ayrıntılı resimleri olan kitaplar seçilmelidir. Çocuğun hayal gücü harekete geçirilmelidir. Kitabın bir bölümünde durup, " Sence bundan sonra ne olmuştur?"gibi bir soru sorup hikâyenin kalanını tamamlamasını isteyebilirsiniz. Çocuğun sınıflandırabileceği nesneler içermesi yerinde olacaktır. Küçük çocuklar uyumadan önce onlara kitap okunmasından çok hoşlanır. Küçük çocuklara okunacak kitabı seçmelerine ve tutmalarına izin vermek gerekir. Yazısı fazla olmayan kitaplar seçilmelidir. Dinlerken sıkılabilir. Resimlerin isimlerini belirtmek yeni kelimeler öğrenmesine yardımcı olur. Okul öncesi döneminde çocuklara aile, arkadaşlar, okul, alfabe ve rakamlarla ilgili kitaplar alınmalıdır.

Öyküler hakkında sorduğu cevaplar dikkatlice cevaplanmalıdır. Okul öncesi döneminde çocuğunuzun öyküler anlatmasına izin verin. Çocuğunuzla birlikte daha çok kütüphaneye, kitapevlerine gidin ve kendisine kitaplar seçmesine izin verin. Küçük çocuklara kitap okurken yanınıza ya da kucağınıza oturmasına izin verin. Aranızdaki bağ güçlenecektir. Beklemeniz gerektiğinde birlikte kitapları karıştırın. Tabelaları ve levhaları okuyun. Televizyonu kapatın.

Okul Çağındaki Çocuklar (6–12) yaş

Çocuklar için okumayı öğrenme ve okuduklarından keyif alma dönemidir. 6–8 yaş döneminde kitabı kendi başına okuyabilmesi için harfleri seslendirmeyi, sık kullanılan kelimeleri tanımayı ve daha sonra okuduklarının ne anlama geldiğini kavramayı ve anlamını kaybetmeden daha hızlı okumayı başaracaktır. Artık çocuk kendini tanımaktadır. Diğer insanların kendinden farklı olduğunu, aynı duygu ve düşüncelere sahip olmadıklarını anlayabilir. Yeniliklere açıktır. 8–12 yaş döneminde ise, esas amaç her alanda yeni bilgiler edinmeleri, istekli ve bağımsız okuyucular olmalarıdır.

Çocuklar aktif olarak okumayı, sürekli düşünmeyi ve sorgulamayı öğrenirler. Okuyan çocuklar otomatik olarak kelimeleri tanır ve daha önceden sahip oldukları bilgiler arasında bağlantı kurabilirler. Artık okumak, bilgi edinmek ve karmaşık materyalleri anlamlandırabilmektir. Aynı zamanda çocuklar kendi ilgi alanlarını belirleyebilir ve o alanla ilgili bilgi ve kahramanlarla ilgilenir. Maceralı hikâyeler bu yaş grubuna göredir.

6–8 yaş grubu:

1. İlgi alanına giren kitaplar seçilmelidir.
2. Kitabın ayrıntılı resimleri olmasına dikkat edilmelidir.
3. Yeni bilgiler öğretmelidir.
4. Okumayı yeni öğrenen çocuklar, fazla uzun olmayan ve küçük yazılar ile yazılmamış kitapları tercih etmelidir.
5. İçinde yabancı ve bilmediği kelimeler olmamalıdır.
6. Kitabın iyi karakterleri olduğu gibi kötü karakterleri de olmalıdır.
7. Gerçek hikâyelerde okunabilir.
8. Okula yeni başlayan çocuklara okuma becerisini geliştirmeye yönelik bol bol alıştırmalar yapmaya ve yüksek sesle okumaları için teşvik etmek gerekir.
9. Okumaya yeni başlayan çocukların çoğu tanıdıkları kelimelere göre, tahminde bulunarak okumaya çalışır. Bir hata yaptığında ya da yanlış okuduğunda nazikçe hatasını düzeltin ve çocuğunuz doğrusunu okumaya çalışırken sabırlı olun.
10. Okurken başarılı olabilmesi için seviyesine uygun kitaplar seçilmelidir.
11. Sevdiği kitap ve şiirleri tekrar tekrar okumasına izin verin. Aynı şeyleri tekrar okumak çocuğun daha hızlı ve daha doğru okumasına yardımcı olacaktır.
12. Öyküleri derinlemesine inceleyin. "Küçük domuzcuk neden böyle davrandı?" gibi öykü ile ilgili sorular sorun.
13. Uyku öncesinde birbirinize sırayla okuyun.
14. Televizyon izleme süresi kontrol altına alınmalıdır. Televizyona ve video oyunlarına ait süre kısıtlanmalı, belli zamanlarda kullanılmasına izin verilmelidir. Boş zamanlarında kitap okumaya teşvik edin.
15. Kitapsız evden çıkmayın. Beklenilmesi gereken durumlarda ya da seyahatte yanına kitap-dergi alın. Sürekli kitap okuyacak zaman oluşturun.

8–12 yaş grubu:

1. Çocuğun kendi karakterine ve zevkine uygun, kendi seçtiği bir kitap olmalıdır.
2. Kitap mesaj kaygısı taşımamalıdır.
3. Çocuğu düşündürmelidir.
4. Kitapların özel ve değerli olduklarını hissettirmek gerekir. Çocuğunuzu kütüphaneye götürün ve birlikte okuyun. Hediye olarak kitabı tercih edin. Evin bir köşesinde kitaplar için bir köşe ayıracağınız gibi evin her yerinde de kitaplar bulundurabilirsiniz.
5. Yeni kitaplar okumasını destekleyin. Beğendiği türde başka kitaplar okumasını sağlayın. Dizi halindeki kitaplar ya da sevdiği yazarların kitaplarını alabilirsiniz.
6. Sözlüğü nasıl kullandığınızı görmesini sağlayın. Sözlük kullanmaya teşvik edin.
7. Temel bilgileri kazanması, dinlediklerini ve okuduklarını kavrayabilmesi için günlük aktiviteler hakkında konuşun ve bunu alışkanlık haline getirin.
8. Çocuğu yazılar yazması için yüreklendirin. Yazmanın çeşitli aşamaları olduğunu, sabırlı olunması gerektiğini, yaşta kimsenin mükemmel olamayacağını ifade etmek gerekir.
9. Farklı türlerde kitaplar ve farklı yazım biçimleri tercih edilmelidir.
10. Çocuğunuza bazı hafıza ipuçları öğretin. Bir hikâye'yi birkaç cümlede nasıl özetleyeceğini, ilerleyen bölümleri nasıl tahmin edebileceğini gösterin. Bu ipuçları kavramasına ve hatırlamasına yardımcı olacaktır.
11. Zamanınızı kelime oyunları oynayarak değerlendirin. Eş anlamlı ve zıt anlamlı kelimeler bulun ve kelimelerin kullanımına ilişkin örnekler verin. Çocuklar kelimelerin çeşitli anlamlarını bilirlerse o kelimeyi okumakta daha az zorluk çekerler.

Mine Çelik
Psikolojik Danışman
Çocuk ve Genç Psikolojik Danışmanlık ve Psikiyatri Merkezi

Kitaplar, her yaşta çocuk için çok önem taşır. Değişik oyunlar ve oyuncaklarla oynamak onların ilgisini çekiyorsa, farklı kitaplarla karşılaşmak ve her seferinde yeni bir hikaye dinlemekte onlar için fazlasıyla ilgi çekicidir.

Bu sebeplerle hem çocuğa okuma alışkanlığı kazandırılması için hem de hayal güçlerinin gelişimi için, her çocuğun odasında kitap yer almalıdır. Uyumadan önce okunan bir masal ya da gün içerisinde bir kitabın resimlerine bakmak, çocukların farklı dünyaları keşfetmesine vesile olacaktır.

Bu noktada en önemli şey, çocuklar için kitap seçiminde nelere dikkat edileceğidir.

Çocuğun Yaşı

Kitap seçiminde çocuğun yaşı göz önünde bulundurulmalıdır. Tercih edilen kitap, çocuğun yaşına hitap etmiyorsa, kitaptan keyif almayabilir ve kitap sevgisini kazanamadan kitaplardan soğuyabilir. Kitap, çocuğun konusunu kavrayabileceği, hikayesini gözünde canlandırabileceği ve resimlerine bakmaktan zevk alacağı bir yapıda olmalıdır. Çok küçük yaştaki çocuklar için, yırtılmaması adına, daha kalın sayfalı kitaplar tercih edilebilir. Ses çıkaran, içerisinden oyuncaklar çıkan ya da sayfalarında çeşitli materyallerin yer aldığı kitapları alırken, küçük parçalara ayrılıp ayrılmadığı, çok fazla tüylü malzemelerden oluşup oluşmadığı, çocuğun boğazına kaçma ihtimali de göz önünde bulundurularak değerlendirilmelidir.

Kitabın Anlatımı

Çocuklara kitap alırken dikkat edilmesi gereken en önemli konu, kitabın anlatım dilidir. Kelimelerin uygun şekilde kullanılması, imla kurallarına uyulması, argo kelimelerin yer almadığı cümle yapılarına sahip olması hususları önemlidir. Anlatılan hikaye aynı zamanda sürükleyici olmalı, çocuk hikayenin sonunda neler olacağını merak etmelidir. Kitap öğretici ve anlaşılır bir dilde olmalıdır. Büyük çocuklar için kelime haznesi geniş olan kitaplar tercih edilmelidir.

Kitapta Yer Alan Resimler

Çocuklar için kitapta yer alan resimler önemlidir. Resimdeki ayrıntılar çocuklar için kelimeler gibidir. Gördüğü bir çok nesneyi bu hikayelerde tanır. Düz ve detayların az bulunduğu resimlere bakması, çocuklara çok fazla bir şey kazandırmayacaktır. Çocuğun hayal gücünü genişletebilecek, onu değişik dünyalara taşıyacak, çocuğu kendi dünyasına çekebilecek inandırıcı resimler, onun kitaptan daha fazla zevk almasını sağlayacaktır. Kitapta kullanılan resimlerin parlak olmasına, karakterlerin sevimliliğine ve resimlerinin anlaşılır olmasına kitap seçiminde dikkat edilmelidir.

Ayrıca, kitapta şiddet unsuru içeren kelime ve resimlerin kullanılmış olması çocuğun psikolojisini olumsuz bir şekilde etkileyecektir. Hayat dolu, neşeli, renkli, öğretici kitapların seçilmesi çok daha faydalı olacaktır.

Kütüphaneler Haftası; Türkiye'de 1964 yılından beri Mart ayının son Pazartesi günü ile başlayan hafta kutlanır.

Haftanın amacı, öğrencilerde okuma alışkanlığını ve zevkini geliştirmek, kitap sevgisini artırmak, okuyucuların kitaplardan daha çok faydalanmalarını sağlamak ve halkı kütüphaneleringelişmesi için bilinçlendirmektir.

Kütüphane, belli bir sisteme göre düzenlenen kitap ve benzeri materyallerin toplandığı, saklandığı, okuyucu ve araştırmacıların istifadesine sunulduğu yer. Farsçada ev manasına gelen hane ile Arapçada kitaplar manasına gelen kütüb kelimelerinin birleşmesinden meydana gelen kitaplar evi isim tamlamasındaki tamlama i'sinin düşmesi ve kelimelerin yer değiştirerek birleşmesinden meydana gelmiş, Kütüphane şeklinde söylenen birleşik bir isimdir. Günümüzde yeni bilimsel materyallerin çeşitlenip çoğalması neticesinde ortaya çıkan, süreli yayın, grafik, sesli ve görüntülü yayınların meydana getirdiği koleksiyonlardan meydana gelen kütüphaneler de bulunmaktadır.

Bir fikir gayretinin sonucu olarak yazılmış eserleri korumak, toplamak, organize etmek, onları insanların faydalanmasına hazır hale getirmek için kurulmuş olan kütüphaneler, yapılmış ve yapılacak olan bilimsel araştırmaları, zamanımızda ve gelecekteki araştırıcıların yararına en ucuz en çabuk ve kolay şekilde sunulmasını sağlar. Kütüphaneler eğitim ve öğretime de yardımcı olurlar.

İlkokuldan üniversite bitinceye kadar çeşitli okullarda okuyan öğrenciler, öğrencilerin yetişmesinde emek sarf eden öğretmenler, bilimsel ve teknik gelişmeleri takip eden kimseler de kütüphanelerden faydalanmaktadır.

Tarihçe

Asur, Babil ve Hitit medeniyetlerinden günümüze ulaşan ve yazı yazmak için kullanılan kil tabletler çok eski devirlerdeki kitap ve kütüphanecilikle ilgili bilgi vermektedir. Kütüphaneyle ilgili olarak yapılan araştırmalar ve kazılarda elde edilen bilgiler M.Ö. 2400 yıllarına kadar uzanmaktadır. Asur Devleti Hükümdarı Asurbanipal tarafından M.Ö. 625 yılında kurulan Ninova Kütüphanesi bilinen en eski kütüphanedir.

Cumhuriyet döneminde 1924′te çıkarılan Tevhid-i Tedrisat Kanunu'yla vakıf kütüphanelerindeki koleksiyonlar, 1927′de çıkan kanunla tekke ve zaviyelerde bulunan eserler Maarif Vekaletine (Milli Eğitim Bakanlığına) bağlı kütüphanelere devredildi.

Çocuk Kütüphaneleri

23 Nisan Ulusal Egemenlik Çocuk Kütüphanesi

Üsküdar , Ünalan Mahallesi Soyak Sitesinde Üsküdar Belediyesi tarafından 25 yıllığına Kültür Bakanlığı'na verilen 23 Nisan Ulusal Egemenlik Çocuk Kütüphanesi 05.08.1993 tarihinde kütüphane olarak hizmete açılmıştır.İki katlı bir binanın üst katında hizmet veren kütüphane 250 m2'lik bir alana sahiptir.Kullanıcılarını çocukların oluşturduğu kütüphaneden 2005 yılında 5062 kişi yararlanmıştır ve aynı yılın istatistik verilerine göre 4365 kitap, 4 süreli yayın ve 19 kitap dışı materyalin bulunduğu kütüphanede iki personel görev yapmaktadır.

Okuma günleri düzenleniyor mu?: Evet, Şemsi Paşa Kütüphanesi'nde çocuklara yönelik okuma günleri düzenlenmekte.

Çalışma günleri ve saatleri: Pazar hariç her gün 08.30-17.00 saatleri arasında hizmet veriyor.

Kitap sayısı: 4.365

Adres: Ünalan Mah. Libadiye Cd No:102 Ünalan/Istanbul

Telefon Numarası: 0 (216) 324 51 55

Ücret: Ücretsiz

Çinili Çocuk Kütüphanesi

Mimar Koca Kasım Ağa tarafından I. Ahmet'in Karısı Mahpeyker Kösem Sultan için 1640 yılında Medrese olarak yapılmış, 1966 yılında Çocuk Kütüphanesi olarak hizmete açılmıştır.Çinili Çocuk Kütüphanesinin bina mülkiyeti Vakıflar Müdürlüğüne aittir. Bina kubbeli ve 45 m2lik tek bir salondan ibarettir. Küçük bir alanda hizmet veren kütüphanenin kullanıcıları daha ziyade çevredeki ilköğretim öğrencileridir.

Okuma günleri düzenleniyor mu?: Düzenlenmiyor

Çalışma günleri ve saatleri: Okul döneminde Pazar, Pazartesi haricindeki günlerde, yaz döneminde ise hafta içi günlerde 09.00-17.00 saatleri arasında hizmet veriyor.

Kitap sayısı: 8.698

Adres: Murat Reis Mahallesi. Çinili Hamam Sokak , No:2 / Üsküdar

Telefon Numarası: 0 (216) 334 68 86

Ücret: Ücretsiz

Eyüp Sultan Barış Manço Çocuk Kütüphanesi

1999 yılı Mart ayı Kütüphanecilik Haftasında Barış Manço'nun anısına açılan kütüphane, halk ve çocuk kütüphanesi olarak hizmet vermektedir. Kütüphanede kitap, oyuncak ve kasetler bulunmaktadır.Ayrıca çocuklar için yapılmış bir oyun bahçesi ve elektronik alarm sistemi bulunmaktadır.

Okuma günleri düzenleniyor mu?: Düzenlenmiyor

Çalışma günleri ve saatleri: Hafta içi 08:00 - 16:30 saatleri arasında, Cumartesi ise 09.00-17.00 saatleri arasında hizmet veriyor.

Kitap sayısı: 17.000

Adres: Merkez Mah. Kızılmescit S. 14 / Eyüp

Telefon Numarası: 0 (212) 564 19 12

Ücret: Ücretsiz

Kadıköy Belediyesi Çocuk Kütüphanesi

Çocuk bölümünde dergi köşesi, oyuncaklar, çalışma masaları, video bağlantılı televizyon bölümü, masal dinleme yeri ve daha birçok aktivite bulunuyor. Çocuklar burada masal dinleyebiliyor, bilgisayarda eğitsel nitelikli programlardan faydalanabiliyor, CD-ROM'ları kullanmayı öğrenip, eğitimlerine katkıda bulunacak eğlendirici filmler izliyebiliyorlar.

Okuma günleri düzenleniyor mu?: Düzenlenmiyor

Çalışma günleri ve saatleri: Pazartesi günleri hariç 08:30 - 16:30 saatleri arasında hizmet veriyor.

Kitap sayısı: 12.000

Adres: Rasimpaşa mah. Taşköprü sok.(Söğütlüçeşme Camii arkası) / Kadıköy

Telefon Numarası: 0 (216) 348 23 93

Ücret: Ücretsiz

Kartal Barış Manço Çocuk Kütüphanesi

İki kattan oluşan kütüphanenin 1. katında danışma kaynakları ve 13.000 civarında kitap, ikinci katında ise okuma bölümü yer almakta.

Okuma günleri düzenleniyor mu?: Düzenlenmiyor

Çalışma günleri ve saatleri: Pazar hariç her gün 08.30-17.00 saatleri arasında hizmet veriyor.

Kitap sayısı: 13.000

Adres: Kubilay Caddesi, Çimen Sokak, No:13 / Kartal

Telefon Numarası: 0 (216) 387 75 15

Ücret: Ücretsiz

Levent Fatma Banat Çocuk Kütüphanesi

14 Eylül 1972 tarihinde Lütfi Banat İlköğretim Okulu bünyesinde Kültür Bakanlığına bağlı olarak Levent Çocuk Kütüphanesi adıyla açılmıştır. Kütüphane 1998 yılında hayırsever Fatma BANAT tarafından yenilenip Kültür Bakanlığı Levent Fatma Banat Çocuk Kütüphanesi adı altında faaliyetini sürdürmektedir.

Okuma günleri düzenleniyor mu?: Düzenleniyor

Çalışma günleri ve saatleri: Pazar ve Pazartesi günleri hariç 08.30 -17.00 saatleri arasında hizmet veriyor.

Kitap sayısı: 5000

Adres: Sümbül Sok. 16, 1.Levent / Beşiktaş

Telefon Numarası: 0 (212) 264 16 72

Ücret: Ücretsiz

Mihrimah Sultan Çocuk Kütüphanesi

I.Süleyman'ın (Kanuni Sultan Süleyman) kızı Mihrimah Sultan tarafından 1547 yılında Mimar Sinan'a Sübyan Mektebi olarak yaptırılmış,1968 yılında çocuk kütüphanesi olarak hizmete açılmıştır.
Mülkiyeti Vakıflar Genel Müdürlüğü'ne, kullanım hakkı Kültür ve Turizm Bakanlığı'na ait olan binada 2 salon bulunmaktadır. Toplam Kullanım alanı 92 m2'dir.
Kullanıcılarının büyük bir kısmını öğrencilerin oluşturduğu kütüphanede 3 personel hizmet vermektedir.
2012 yılı sonu itibari ile kütüphanede 7447 adet kitap, 61 adet kitap dışı materyal, 10 adet süreli yayın bulunmaktadır.

Okuma günleri düzenleniyor mu?: Düzenleniyor.

Çalışma günleri ve saatleri: Pazar ve Pazartesi günleri hariç 08.30 -17.00 saatleri arasında hizmet veriyor.

Kitap sayısı: 6.000

Adres: Sultantepe Mah. Selmanağa Sok. No: 4 Üsküdar

Telefon Numarası: 0 (216) 342 74 54

Ücret: Ücretsiz

Serap Sedat Çocuk Kütüphanesi

Kütüphanede yaklaşık 7.000 kitap bulunuyor.

Okuma günleri düzenleniyor mu?: Düzenlenmiyor

Çalışma günleri ve saatleri: Pazar ve Pazartesi günleri hariç 08.30 -17.00 saatleri arasında hizmet veriyor.

Kitap sayısı: 7.000

Adres: Vükela Caddesi,No: 15, Üstbostancı / Kadıköy

Telefon Numarası: 0 (216) 380 15 17

Ücret: Ücretsiz

Esenler Barış Manço Çocuk Kütüphanesi

1999 yılı Mart ayı Kütüphanecilik Haftasında Barış Manço'nun anısına açılan kütüphane, halk ve çocuk kütüphanesi olarak hizmet vermektedir. Yaklaşık 14.000 kitap ve kitap dışı materyal (CD, kaset, oyuncaklar...) bulunmaktadır. Ödünç verme hizmeti verilmektedir. Kitapların katalog taraması bilgisayar ortamında yapılmaktadır. Çocuklar için oyun bahçesi vardır. Elektronik alarm sistemi mevcuttur.

Okuma günleri düzenleniyor mu?: Düzenlenmiyor

Çalışma günleri ve saatleri: Pazar günleri hariç, 08:30-16:30 saatleri arasında hizmet veriyor.

Kitap sayısı: 14.000

Adres: Fevzi Çakmak Mah. Atışalanı C. 72 / Esenler

Telefon Numarası: 0 (212) 430 42 03

Ücret: Ücretsiz

Çizgi Roman ve Çocuk

Hepimizin çocukluğunda, elimizden bırakmadığımız ya da bırakmak istemediğimiz çizgi romanlar olmuştur.  Çizgi roman, bir dönem güncelliğini yitirmiş olsa da, bugünlerde hem yeni çizgi romanların yaratılmış olması, hem eskilerin yeniden basılması, hem de, birçok romanın çizgi roman haline getirilmesiyle, güncelliğine yeniden kavuşmuş durumda.  Birçok aile çizgi romanı “kitap” kategorisinde görmez.  Ancak, çizgi romanın da, okunacaklar arasında ayrı bir yeri olduğunu, okuyucuya ayrı bir keyif verdiğini gözden kaçırmamakta yarar var.

Çizgi roman konusunu bir kaç değişik alanda ele almak gerekir.  Bunları şu şekilde özetlemek mümkündür:

• Çocuğunuzun çizgi roman anlayışı
• Çizgi romanın aile ve öğretmenler tarafından ele alınış biçimi
• Çizgi romanlarda sıkça rastlanan mesajlar ve
• Çizgi romanların çocuklar üzerinde olumlu olumsuz etkileri

Çocuğun Çizgi Roman Anlayışı

Çocuk, öncelikle görsel bir varlıktır. Yetişkin bir insanın için de, öğrenme kanalları içinde, görerek öğrenme, dinleyerek ya da dokunarak öğrenmeden daha ağırlıklı bir yer tutar. Bebeğin bir şeyler tutabildiği, çevresinde bulunan nesneleri algılayıp ‘’oynamaya’’ başladığı, aşağı yukarı yaşamının 6. ayından itibaren,  bebekler için hazırlanmış olup her sayfasında birer resim bulunan kitapları, çocuğun kitapla tanışmasının ilk evresi olarak düşünebiliriz. Okul öncesi çocuklar için hazırlanmış kitaplarda da resim ön planda, yazılı kısım ise ikinci plandadır. Çocuğa metni okuyan birisi olmasa da kitaba bakmaktan, sayfaları çevirdikçe hikâyedeki kahramanları  değişik durumları içinde görmekten hoşlanır. Çocuğun yaşı ilerledikçe, genellikle resimler azalır, yazılar çoğalır. İlkokula gidip de okuma- yazma işini halletmiş bir çocuğun önündeki seçenekler eski resimli kitaplar ki bunlar konularının basitliği nedeniyle pek çekici değildir, hemen hemen tamamı yazı olan kitaplar ve çizgi romanlardır. Çizgi romanlar çocuğun o zamana kadar aşina olduğu kitap türüne daha yakındır, zira resim ve yazı bir aradadır; ancak arada yine de bazı farklılıklar vardır. Resimli çocuk kitabında resme bağlı bir metin ve metnin içinde geçen konuşmalar vardır. Resmin boyutları da çocuk için kolay algılanabilir ölçüdedir. Çizgi romanda bir sayfa  üzerinde birbirinin devamı olan ve her birinin tek tek algılanması gereken birkaç  resim vardır. Konu  hemen hemen yazıyla hiç anlatılmaz, yalnızca kahramanların diyalogları yazıyla verilmiştir. Dolayısıyla çizgi romandaki öyküyü çocuğun algılaması için belli bilişsel becerilere sahip olması gerekir. Çocuğun bu çizgi romanları kendisinin okuyabilmesi beklenir. Okuma- yazma bilmeyen çocukların bu sıklıkta resim ve diyalogu izlemeleri zordur.

Hikâyeler daha karmaşık olduğundan çocuğun hafızasının ve muhakeme yeteneğinin de gelişmiş olması gerekir. Görsel algı ve dikkat de bu bağlamda önemlidir, çünkü çocuğun bir sonraki karede farkları algılaması gerekir.

Çizgi romanlar, bir çocuğun özellikle okuyabilmeye başladıktan sonra daha çok ilgisini çeker, çünkü konusunun algılanması resimsiz bir kitaba oranla daha az çaba ister, öyküler de genellikle daha basit anlatılmışlardır. Yani çizgi romanların bu özellikleri çocuğun okumayı bilmediği ve bildiği zamanlar arasında bir geçiş görevi üstlenebilmesini sağlar.  

Çizgi Romanın Aile ve  Öğretmenler Tarafından Ele Alınış Biçimi

Yaygın olan bir inanış, çizgi roman okuma alışkanlığı edinmiş bir çocuğun ‘’normal’’ kitaplar okumaya geçemeyeceği ya da en azından zorlanacağıdır. Bu nedenle, aileler ve öğretmenler çocuklarının çizgi roman okumasını pek tasvip etmezler. Ya da denize düşen yılana sarılır misali ‘’ne yapalım, okusun da, zarar yok’’ diyebilirler. 

Çizgi romanı yazılı roman okuma alışkanlığı kazanmadan önceki katlanılması gereken bir evre gibi görmek pek doğru bir bakış açısı sayılmaz, zira çizgi roman kendi başına bir kategoridir. Bir insan  ömrünün sonuna kadar yalnız çizgi roman okumayı seçebileceği gibi, bilimsel eserler, romanlar, şiirler okuyan bir insan ayrıca çizgi roman da okuyabilir. Anne- babaların çocuğun elindeki çizgi romana gösterdikleri tepki çocuğu herhangi bir şey okumaktan uzaklaştırabilir. Sonuç olarak çizgi romanları bir bütün kategori olarak daha aşağıda görmek ya da tümüyle reddetmek pek gerçekçi bir yaklaşım değildir. Nasıl resimsiz kitaplar arasında bir seçim yapılıyorsa ve  bazıları okumaya değer  bazıları da değmez bulunuyorsa,  çizgi romanlara da aynı gözle bakmakla yarar vardır.

Özellikle ilkokulun ilk sınıflarındaki, 6-7 yaşlarındaki çocuklarda somut düşünce ön plandadır, yani gördüğüne, daha genel olarak da duyu organlarıyla algılayabildiklerine inanır. Bu yaştaki bir çocuğa, diyelim ki, yardımlaşmanın önemini anlatmak istiyoruz. Bunu konu alan yazıya dayalı bir kitabı  okumasını önerdiğimizde, çocuk önce yazıyı sökmeye uğraşacak ve daha sonra da anlatılanları hayal edecektir. Bu bazı çocuklar için zevkli bir iş olabilir. Ancak bir çizgi romanda zorda kalmış bir kahramanın yanında beliriveren arkadaşları ve kafa kafaya verip o işin üstesinden gelmelerini tasvir eden resimler de aynı bir mesajı verebilirler. Sonuçta çocuk hem bir şeyleri okumuş hem de okuduklarını görüntüyle pekiştirmiş olur.

Çizgi Romanlarda Sıkça Rastlanan Mesajlar

Bu noktada çizgi romanlarda verilen mesajları ele almakta yarar vardır. Tabii ki verilen mesajlar, çizgi romanların sayısı kadar çeşitlilik gösterebilir.  Kaba olarak genelleyecek olursak çizgi romanlarda ana temalar, bir kahraman, bu kahramanın kendisinin veya bir başkasının, bir yakının karşısına çıkan bir sorun ve bu sorunun aşılmasıdır. Bu noktadan sonra bu sorunun ele alınış biçimi ve üstesinden gelmek için başvurulan yollar çeşitlilik gösterir.

Daha küçük yaştaki çocuklar için hazırlanmış çizgi romanlarda, gerek seçilen renkler gerekse kahramanların tasviri daha sempatiktir ve genellikle hayvanlardan esinlenilmiştir. Burada paylaşma, bir sorunun üstesinden gelebilmek için saldırganlığın birincil olarak kullanılmadığı daha barışçıl çözümlerin aranışı gibi mesajlar verilir. Ancak çizgi roman içinde özel bir yere sahip westernlerde sorunların saldırganlık ve şiddetle çözülmesine daha sık rastlanır. 

Bir diğer nokta da, bir kaçının dışında, çizgi roman kahramanlarının sanki hep bireysel ya da bir arkadaş grubunun içinde bir yaşam sürüyormuş gibi izlenimi vermeleridir. Bu kahramanlar bir yere ait olmadıkları ya da diyelim bir aileye karşı sorumlulukları olmadığından oldukça bağımsız hareket edebilme ve verdikleri kararları anında uygulamaya geçirme yeteneğine sahiptirler. Çizgi romanlarda rastlanan bir diğer nokta da, problemlerin çözümünde kahramanların kendi kişisel becerilerinin ya da insanüstü yeteneklerinin yanında çevresel koşullarının sağladığı bazı kolaylıklar ve tesadüflerin de bu kahramanların hedeflerine ulaşmalarında yardımcı olmalıdır. Çizgi romanın sonunda kahraman muhakkak hedefine ulaşır, başarısızlığa nerdeyse hiç rastlanmaz. Ya da, en kötü ihtimalle daha küçük yaşa hitabeden çizgi romanlarda kendisine çok yararlı olacak bir ders alır, bir şey öğrenir.

Çizgi Romanların Çocuklar Üzerinde Olumlu ve Olumsuz Etkileri

Bu noktada, çizgi romanların çocukları ne yönde ve nasıl etkilediği üzerinde durmak istiyorum. Önce çizgi romanların  olumlu etkilerini ele alacağım.

Çizgi romanlar  okumayı, öğrenmeyi kolaylaştırıcı bir etkisi olduğundan söz edilebilir. Ör. Bir çizgi roman karesindeki bir figürde bir sözcüğü birleştiren çocuk, daha   sonra bu sözcüğü gördüğünde daha çabuk algılayıp okuyacak ve sözcüğün neye atıfta bulunduğu kafasına daha iyi yerleşecektir.  Ör. ‘’Ağaçtan elma toplayalım’’ diye okuyan çocuğun  kafasında ‘’toplamak’’ kavramı iyice, çeşitli örnekler sayesinde yerleşecektir. İlk kez rastladığı bir sözcük, bir durum içerisinde kullanılmadığı için onun anlamını daha kolay tahmin edebilecek ve öğrenebilecektir. Buna örnek günlük hayatta fazla rastlamadığımız kavramlar olabilir.

Çizgi romanın diğer bir yararı görsel hafızayı ve seçici dikkati değiştirmesidir. Çocuğun öykünün gidişatını takip edebilmesi için daha önceki karelerle yeni kareyi çok kısa bir sürede karşılaştırabilmesi ve değişiklikleri fark edebilmesi gerekir. Dolayısıyla çizgi romanın çocukla bir neden- sonuç kavramının gelişmesine katkısı olduğu da söylenebilir. Çocuğun yeni kareyi anlamak için eskilere yönelik kısa, anlık bir muhakeme yapması gerekir.

Çizgi romanın bu bilişsel katkılarının yanında,  çocuğun ruhsal gelişimine de katkısı olduğu düşünülebilir. Çocuk çizgi romandaki kahramanlarla özdeşleşir, kendini onun yerine koyar. Bu da çocukta bir şeyler başarma duygusu uyandırır,  çocuğun yapmak isteyip yapamadığı şeyleri bu kahramanları yapar. 

Çizgi roman kahramanlarının dünyasına girip onlarla birlikte hareket etmek, çocuğun hayal gücünü de geliştirir.  Kahramanların maceralarını tekrar tekrar yaşar ve onları geliştirebilir. O kahramanları kendine model alabilir.  Tabii, bu noktada anne-babaların dikkatli olması gerektiğini belirtmeye gerek yoktur. 

Ayrıca  çizgi roman kahramanlarının çıkartma, oyuncak gibi şekillerde de bulunabilmesi çocukta çok sevdiği bir arkadaşı onu hiç yalnız bırakmıyormuş hissi uyandırır.

Çizgi romanların, bu saydığım olumlu özelliklerinin yanında bazı olumsuz özellikleri de vardır. Öncelikle çizgi romanlarda saldırganlığın bir problem çözme  aracı olarak fazlaca ön planda olduğunu belirtmek gerekir. Saldırganlık bu kadar ön planda olmasına rağmen saldırganlığın sonuçlarına pek rastlanmaz. Örneğin fazla kan, hüzün, sakatlık, acı çizgi romanlarda pek vurgulanmaz. Televizyondaki çizgi filmlerde de olduğu gibi çocuk bu saldırganlıktan etkilenir ve kendisi de bunu  sorunlarında baş etmek üzere bir yol olarak kullanmaya başlar. Bu yöntemin pek işe yaramadığını ve pek de hoş bir şey olmadığını arkadaşı da aynı yöntemlere başvurunca anlar. Ancak alternatif üretmekte zorlanabilir. Bunun yanında hedefe hemen ulaşma isteği, başarısızlıkla baş edememe gibi durumlar da gözlenebilir.

Yalnızca çizgi roman  alındığında çocuk, görsel materyale fazlaca bağlanmış olur ve somut düşünceden daha  soyut düşünceye geçişte, olayları kafasında canlandırmakta, kafasında bazı olayların muhakemesini yapmakta kendini duygu ve düşünceler açısından  başkasının yerine koymakta zorlanabilir.

Sonuç olarak, çizgi romanın ayrı bir kategori olarak düşünülmesinde yarar vardır. Bunda da seçim önemlidir. Ve çizgi romanın sağladığı yararlar ve aynı zamanda yarattığı olumsuz etkiler göz önünde bulundurularak çizgi romanın çocuğun okuyacağı tek şey olmaması kaydıyla çocuğun hayatında bir yer alması önerilir. Öte yandan çizgi roman yazar ve çizerleri bu alanı daha olumlu mesajlar vermek için kullanabilirler.

Latince tonsil badem demektir. Herkesin Bademcik olarak bildiği, boğazın her iki tarafında yer alan lenfoid dokular için tıpta bu isimler kullanılmaktadır.

Halbuki her iki tonsil de ortalama bir bademden daha büyüktürler. Ancak tıp terminolojisinde bu ve benzeri organları, hatta hastalık sonucu oluşan kitleleri bile birtakım yiyeceklere benzetme alışkanlığı çok yaygındır. Bademciklerin lenfosit denilen bazı beyaz kan hücrelerinin yapımında ve olgunlaşmasında rolü vardır. Burun boşluğunun gerisinde, yutağın hemen üst kısmında yer alan geniz eti de aynı kan gruba ait bir organdır. Bunlar halka şeklinde dizilerek tüm ağız ve boğaz boşluğunu çevrelerler.

Ağız ve boğaz yani üst solunum yolu, vücuda giren mikropların ve yabancı cisimlerin büyük kısmı için en önemli geçiş yoludur. Bu yolla vücuda giren söz konusu mikroorganizmalar lenfoid dokular sayesinde tanınır ve bağışıklık sistemine tanıtırlar. Bu sayede sistem herhangi bir mikrobun vücuda girdiğini anında haber alır.

Tamamen steril bir ortamda geçirdiği doğum öncesine kıyasla, bebek daha ilk ağlamasıyla yoğun bir mikrop bombardımanına maruz kalır. Bunların bir çoğu vücuda yerleşerek yaşantılarını orada sürdürecek olan organizmalardır. Bu grupta olanlar bağışıklık sisteminin sağlam olduğu olgularda hemen hiçbir zaman hastalık yapmazlar. Asıl önemli ve tehlikeli olanlar patojen denilen hastalık yapıcı mikroorganizmalardır.

Hem bademcikler hem de geniz eti, mikroplarla en çok karşılaşılan dönem olan 4-5 yaşlarda geçirilen enfeksiyonlara bağlı olarak büyürler. İleri yaşlarda küçülme eğilimi gösterirler. Geniz etinin büyük olması burundan solunumu engel oluşturur. Ayrıca kulak ve sinüslerin boşalımını bozarak değişik boyutta problemlere yol açarlar. Bu çocuklarda kulakta sıvı birikmesi işitme kayıplarına, burun tıkanıklığı ise horlama, ağızdan soluma, gece öksürükleri ve burun akıntılarına yol açar. Kronik geniz eti iltihapları veya büyümeleri de ortodontik hastalıklara ve diş bozukluklarına, yüz gelişimindeki sorunlara ve konuşma bozukluklarına sebep olur.

Bademcik ve geniz eti büyümeleri üst solunum yolunu daraltacak boyuta ulaştığında horlama ortaya çıkabilir. Geniz eti daha büyük olduğunda apne dediğimiz dediğimiz uykuda nefessiz kalma gibi ciddi sorunlara yol açar. Bademcikler gece horlamasında, geniz eti ise gündüz devam eden burun tıkanıklığında etkilidir.

Romatizmal ateş olarak bilinen hastalık A grubu beta hemolitik streptokoklara karşı oluşturulan antikorların yol açtığı bir komplikasyon dur. Burada asıl suçlu mikrobun kendisi değildir. Bağışıklık sisteminin bir hastalığı söz konusudur. Mikroba karşı oluşturulan antikor denilen savunma mekanizmasının kendisinin normal dışı bir cevapla vücudun kendi dokularına zarar vermesi durumudur. Bağışıklık sisteminin vücudun kendisine zarar verdiği bu gibi hastalıklara tıpta otoimmün hastalıklar denmektedir.

Akut romatizmal ateş, Geçirilen bademcik iltihabını takiben ortaya çıkan yaygın ve gezici eklem ağrıları, kalp romatizması olarak bilinen çeşitli kalp hastalıkları ciltte döküntüler ve beyin hastalıkları seyredebilir. Hastalıktan sonraki dönemde, yıllar sonra kalp kapakçıklarında kireçlenmeler ortaya çıkabilir.

Bademcik iltihabının bir diğer beklenmeyen koplikasyonu akut glomerulonefrit denilen böbrek iltihabıdır. Aynı akut romatizmal ateş gibi otoimmün bir hastalıktır. Burada söz konusu olan böbreklerin bağışıklık sistemi tarafından üretilmiş antikorlarla zarar görmesi durumudur. Hem akut romatizmal ateş hem de akut glomerulonefrit ciddi sonuçları olabilen tehlikeli hastalıklardır. Ancak antibiyotik tedavisinin gelişmesiyle bu ciddi hastalıklarla son yıllarda gittikçe daha az karşılaşılmaktadır.
Bademcik ve geniz eti ameliyatları KBB kliniklerinde en sık olarak uygulanan girişimlerdir. İlaç tedavisinden fayda görülmediğinde cerrahi olarak çıkartılmasına başvurulmaktadır. Bu ameliyata karar vermek için kullanılan çeşitli kriterler vardır. En fazla kullanılan kriter çok sık olarak tekrarlayan bademcik enfeksiyonlarıdır. Son 3 senede arka arkaya tekrarlayan 3'den fazla, son 2 senede 5'ten fazla veya son sene içerisinde 7'den fazla atak olması durumunda cerrahi tedavi gündeme gelir.

Bunlardan başka bademcik kerarında abse birikmiş olması, tümör şüphesi bademcik ve geniz eti büyüklüğüne bağlı olarak üst solunum yolunun tıkanması ve uykuda solunum durmasına sebep olması en sık operasyon sebebidir. Bunlardan başka difteri mikrobu taşıyıcıları, kalp kapakçığında bozukluk olanlarda operasyon kararı verilir. Sık geçirilen ve tekrarlayan orta kulak iltihaplarında geniz etinin çıkartılması çok yararlı sonuçlar sağlar.

Her ne sebebe bağlı olursa olsun operasyon kararları verirken bir KBB uzmanı ile görüşülmesinde yarar vardır.
Bademcik hastalıkları çocuk yaş grubu sorunu olarak bilinmekle birlikte erişkin için de aynı kurallar geçerlidir. Ameliyata engel oluşturacak herhangi ciddi bir sağlık problemi olmayan erişkinlerde de bademcik ameliyatı uygulanmaktadır. Genel olarak ileri yaşlarda bu hastalığın görülme oranı düşüktür ve çoğu zaman basit çözümler tercih edilmektedir.

Ameliyat sonrası iyileşme yaklaşık 1 hafta kadardır. Çocuklarda bu süre daha kısadır. Bu süre zarfında özellikle yutma sırasında ağrılar ortaya çıkar Buna bağlı olarak diyet daha yumuşak ve sıcak olmayacak şekilde değiştirilir. Sıcak, bölgedeki ödemi arttırarak iyileşmeyi yavaşlatır. Son yapılan çalışmalar ameliyat sonrasında sıvı alımının önemini ortaya koymuştur. Yutma güçlüğüne bağlı olarak ortaya çıkan sıvı dengesindeki bozulmalar iyileşmeyi gecikmektedir. Bu da aynı dönemde ağrının kesilmesinin ne kadar önemli olduğunu gösterir.

Geniz eti ameliyatları bademcik ameliyatlarına kıyasla çok daha az ağrılıdır. İyileşme süreci sadece geniz eti ameliyatı olan hastalarda 3-4 güne kadar kısalmaktadır. Özellikle son yıllarda ağrı kesici ilaçların hızla gelişmesi ve ağrı biliminin daha iyi anlaşılmasıyla ameliyat sonrasındaki şikayetlerin minimuma indirilmesi mümkün olmuştur.

Bademcik ameliyatları riski oldukça düşük orandadır. İstatistiklerde 14.000 ameliyattan birinde anesteziye veya cerrahiye bağlı ciddi komplikasyon bildirilmektedir. Bademcik ameliyatından sonra vücudun savunma sistemi ile ilgili birçok bilimsel çalışma yapılmış ancak net bir sonuç elde edilememiştir. Bademcik ameliyatından sonra daha kolay farenjit olunduğu yolunda bir inanış vardır. Ancak bademciğin alınmış ya da alınmamış insanlarda farenjit görülme oranı aynı sıklıktadır, yani bademciklerin alınması farenjit olma oranını arttırmaktadır.

Doç. Dr. Dilaver ÖZTUNA Bebeğim ve Ben 200

1980'li yıllarda ODTÜ Edebiyat Kulübü'nde, öyküleri duvarlarda sergileyen gençler, aralarında "öykü militanı" diye tanımladıkları Özcan Karabulut'un girişimleriyle Nisan 1996'da Düşler Öyküler dergisini çıkardılar. Aynı yıl 1. Ankara Öykü Günleri yapıldı. Bu etkinlik, Türkiye'nin Çanakkale, İzmir, Antalya gibi değişik illerine, Kıbrıs'a, Avrupa'nın Almanya, Hollanda gibi ülkelerine sıçrayarak geleneksel bir etkinliğe dönüştü.

Ankara Öykü Günleri, ilki 14 Şubat 2002'de gerçekleştirilen "Öykü Forumu"nu doğurdu, Öykü Forumu, PEN Genel Kurulu'ndan Unesco'nun 2005'teki Genel Kurul'una görüşülmek üzere giden "14 Şubat Dünya Öykü Günü" projesinin konuşulduğu ve tartışıldığı ilk etkinlik oldu. Uluslararası P.E.N. Türkiye Merkezi tarafından Edebiyatçılar Derneği'yle ortak sürdürülmesi kararı alınan "14 Şubat Dünya Öykü Günü" projesi, Londra'da bulunan Uluslararası P.E.N. Başkanlığı'na iletildi. 17-21 Eylül 2002'de Makedonya'nın Ohrid kentinde yapılan 68. Uluslararası P.E.N. Kongresi'ne, Türkiye P.E.N. Merkezi Başkanı Üstün Akmen'le birlikte PEN Ankara temsilcisi Prof. Dr. Aysu ERDEN katıldı. Aysu Erden, Ankara'da sürdürülen Ankara Öykü Günleri'nin, aynı zamanda Uluslararası P.E.N. ve değerlerinin tanıtılması, yaygınlaştırılması için projeyi yeniden geliştirdi. 14 Şubat Dünya Öykü Günü projesi, UNESCO'nun, Uluslararası P.E.N.'in, İngiltere, Amerika ve Avrupa'da bulunan diğer yazar örgütlerinin gerçekleştirdikleri çalışmaların, kapsamlı ve titiz bir şekilde taranması ve onlarla yazılı iletişim kurulması sonucunda, bilimsel ve edebi ölçütlere dayandırılan bir proje haline getirildi.

Uluslararası P.E.N., projeyi, 2003'te Mexico City'de yapılan 69. Uluslararası P.E.N. Kongresi'nin Delegeler Meclisi'nin gündemine, Çeviri ve Dilbilimsel Haklar Komitesi kararlarından biri olarak ve delegeler tarafından onaylanması amacıyla, aldı. Sözkonusu karar, 27 Kasım 2003 tarihli Delegeler Meclisi toplantısında onaylanarak kabul edildi. Böylece projenin UNESCO'nun Kültür Takvimine girerek tüm dünyada her yıl kutlanmasını sağlama yolunda büyük bir adım atılmış oldu. Unesco'nun 2005'te kongresinde proje kabul edildi ve "14 Şubat Dünya Öykü Günü" dünyanın birçok ülkesinde kutlanmaya başladı.

Gelin siz de çocuğunuza bir öykü okuyun. 

1. Kitap seçmeden önce çocuğunuzun tercihlerini, ilgi alanlarını, son zamanlarda sıkça sorduğu soruları gözden geçirin. Aslında en iyi rehberiniz yine çocuğunuzdur. Daha önce okuyup beğendiği ve beğenmediği kitapları, bu kitapların konularını, yapılarını bilmek de işinize yarar.
2. Çocuğunuzun arkadaşları hangi kitapları okuyor? Doğrudan çocuklara soramasanız bile annelerine sorabilirsiniz, değil mi? O günlerde çocuklar arasında çok tutulan bir kitap muhtemelen çocuğunuzun da hoşuna gidecektir. Unutmayın, kitap aynı zamanda sosyal bir araçtır.
3. Gazetelerin kitap eklerini inceleyin.
4. Kitapçınıza danışın. Unutmayın, iyi kitapçı kitabın raftaki yerini bilen değil; kitapları tanıyan, kitabın içeriği hakkında size fikir verebilen, hangi kitabın size uygun olabileceğini kestirebilen; sizin beklentilerinizi, görsel zevkinizi, kıstaslarınızı anlayabilen ve sizi bunlara göre yönlendirebilen kitapçıdır.
5. Çocuğunuzun okulundaki kütüphaneciye danışın.
6. Kitap seçerken elinize aldığınız kitabın anlattığı olaylara yaklaşımının olumlu olduğundan, mümkün olan en geniş açıyla baktığından emin olun. Şiddeti yücelten, çözüm olarak sunan kitaplardan uzak durun. Sıradan karakterlere sahip, basmakalıp olaylar içeren kitapları eleyin. Resimli kitapların resimlerinin kitaba ne kadar değer kattığına, içeriği nasıl zenginleştirdiğine bakın. Hepsinden önemlisi, eğlenceli olan kitabı tercih edin.
7. Eğitici kitaplara bakıyorsanız, eğitici olmak için gereksiz yere "ciddi", asık suratlı, renksiz, eğlencesiz olmak gerekmediğini aklınızdan çıkarmayın. Eğitici, yardımcı kitapların da eğlenceli olanlarını tercih edin.
8. Kitapçıya çocuğunuzla birlikte gidin. Hangi kitabı istediğini ona sorun. Kitaplar hakkında onunla konuşun. Kitapçınıza onunla birlikte danışın. Onun tercihlerine saygılı olun ve lütfen, " Yavrum, daha düzgün bir kitap seçseydin keşke," demeyin.